Inicjatywa dowodowa to po prostu aktywność strony w zakresie zgłaszania wniosków dowodowych. Elementem każdej sprawy w sądzie jest postępowanie dowodowe, które ma decydujący wpływ na wydanie wyroku na korzyść jednej czy drugiej strony. Często jednak jest tak, że wskazanie podmiotu, który ma coś udowodnić przysparza problemów.
Zgodnie z art. 6 kodeksu cywilnego ciężar udowodnienia spoczywa na osobie, która wywodzi z tego faktu skutki prawne. Z perspektywy procesu oznacza to konieczność złożenia wniosku dowodowego obejmującego okoliczności, które mają istotne znaczenie dla sprawy.
Inicjatywa dowodowa- czym jest fakt, który trzeba udowodnić w toku procesu?
Wspomniany już przepis dotyczy trzech rodzajów faktów:
-powstanie danego stosunku prawnego (np. zawarcie umowy, sporządzenie testamentu);
-brak skutków prawnych dla danego faktu (np. podstęp, groźba przy zawieraniu umowy, niepoczytalność sprawcy);
-ustanie skutków prawnych (wykonanie zobowiązania, zwolnienie z długu);
Czy istnieją przypadki, gdy to nie twierdzący musi coś udowodnić?
Tak, są wyjątki od tej reguły jednak należy zawsze pamiętać, że chcąc działać aktywnie w procesie i dążąc do zwycięstwa powinno się brać aktywny udział w postępowaniu dowodowym.
Nie wolno lekceważyć kwestii ciężaru dowodowego, bowiem może się to przełożyć na rozstrzygnięcie. Przede wszystkim każdy sąd wydaje wyrok w oparciu o materiał dowodowy zebrany w sprawie. Jeśli zatem nie będzie dowodów potwierdzających, bądź zaprzeczających danej tezie, to nie można liczyć na pozytywny finał sprawy.
Do kiedy mam czas na złożenie wniosków dowodowych?
Wszystko zależy od tego po której stronie procesu występujemy. Jeśli jesteśmy powodami to wnioski dowodowe powinny znaleźć się w pozwie, natomiast jeśli pozwanymi, to w odpowiedzi na pozew.
Co jeśli nie zgłoszono wniosków dowodowych w pozwie czy odpowiedzi na pozew?
W obowiązującej dotychczas (tj. do listopada 2019 r.) procedurze cywilnej mogło to stanowić problem. Obecnie natomiast nie ma żadnych ograniczeń, by w toku procesu zgłaszać nowe wnioski dowodowe.
Sprawa z posiedzeniem przygotowawczym
Istnieje jednak pewien wyjątek, który może wpłynąć na ograniczenie inicjatywy dowodowej. Dotyczy on sytuacji, gdy zostało wyznaczone posiedzenie przygotowawcze. Wtedy, zgłaszanie wniosków dowodowych zostało ograniczone aż do chwili zatwierdzenia planu rozprawy. W takiej sytuacji późniejsze złożenie wniosku dowodowego jest możliwe, jedynie wówczas, gdy potrzeba wnioskowania nastąpiła później albo nie było możliwości wcześniejszego wnioskowania o przeprowadzenie danego dowodu.
Sprawa bez posiedzenia przygotowawczego
Natomiast, gdy nie zostało wyznaczone posiedzenie przygotowawcze, strona może, aż do zamknięcia rozprawy, składać stosowne wnioski dowodowe. Czasem jednak takie działanie strony może zostać ograniczone mocą postanowienia, czy zarządzenia sądu. Jeśli np. sędzia rozpoznający sprawę zobowiąże strony do określonego działania w określonym terminie pod rygorem pominięcia wniosków dowodowych, należy się do tego zastosować.
Inicjatywa dowodowa a wniosek dowodowy
Wniosek dowodowy to forma realizacji zadania każdej strony jakim jest inicjatywa dowodowa.
Zgłaszając wniosek dowodowy można to zrobić w pozwie, odpowiedzi na pozew, piśmie procesowym, albo też na sprawie. Również w formie ustnej, do protokołu rozprawy. Konieczne jest jednak wskazanie na jaką okoliczność ma być przeprowadzony dowód, a także na czym ma polegać wniosek dowodowy (np. dowód z zeznań świadków).
Jakimi środkami dowodowymi można się posługiwać w toku procesu?
Każdy dowód pozwalający na potwierdzenie albo zaprzeczenie jakiemuś faktowi można przeprowadzić. Natomiast z całą pewnością do najczęstszych należą dowód z:
-zeznań świadków;
-dokumentów;
-opinii biegłych;
-eksperymentu procesowego;
-przesłuchania stron;
Zachęcam do zapoznania się z innymi artykułami na stronie
–co należy robić jako pozwany w sprawie; – podstawowe informacje na temat pierwszych czynności jakie należy podjąć czy rozważyć po otrzymaniu pozwu z sądu
–w jaki sposób uniknąć złożonego oświadczenia woli na przykładzie groźby a także czym jest groźba i kiedy jest bezprawna;
