W powszechnym przekonaniu, funkcjonuje przeświadczenie, że alimenty mogą zostać orzeczone przez sąd jedynie na rzecz małoletnich, ewentualnie uczących się dzieci. Czasem też w świadomości społeczeństwa przewija się kwestia alimentów płaconych przez dorosłe dzieci na rzecz swoich rodziców. Mało jest natomiast informacji na temat takiego świadczenia płatnego przez jednego z małżonków na rzecz drugiego. Jednak coraz częściej zasądza się alimenty na byłego małżonka.
Alimenty na byłego małżonka, komu przysługują?
By móc skutecznie ubiegać się o alimenty musi zostać orzeczony rozwód. Jednak nie każde takie orzeczenie pozwala na występowanie z roszczeniem alimentacyjnym. Aby doszło do zasądzenia, musi zostać spełnione przynajmniej jeden z poniższych warunków:
-rozwód bez winy małżonków;
-sąd zaniechał orzeczenia o winie;
-wina obojga małżonków;
-wyłączna wina małżonka, który zobowiązanego do płacenia alimentów.
Nie otrzyma alimentów strona, która była wyłącznie winna rozkładowi pożycia. W każdym innym przypadku istnieje prawo do ubiegania się o alimenty. Jednak będzie to możliwe, po spełnieniu kolejnych warunków opisanych poniżej. Warto również zwrócić uwagę na fakt, że alimenty przysługują także w przypadku unieważnienia małżeństwa.
Kiedy można ubiegać się o alimenty od byłego małżonka? (Pozytywne przesłanki zasądzenia alimentów w trybie art. 60 kro)
Sytuacja ewentualnego obowiązku płacenia alimentów różni się w zależności od tego czy:
- osoba, która ma płacić jest wyłącznie winna rozkładowi pożycia małżeńskiego;
- małżonek, który ma płacić nie jest wyłącznie winny rozkładowi pożycia małżeńskiego.
Małżonek, który ma płacić alimenty jest wyłącznie winny
Jeśli małżonek był wyłącznie winny rozwodu to druga strona może domagać się alimentów bez pozostawania w niedostatku. Jednak także i tutaj istotne jest by alimenty odpowiadały możliwościom finansowym i zarobkowym zobowiązanego do płacenia. Owe możliwości ocenia sąd, w oparciu o całokształt materiału dowodowego.
Jaki jest termin płacenia alimentów? (wyłączna wina małżonka zobowiązanego do płacenia)
W przypadku małżonka wyłącznie winnego, Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy nie zawiera żadnego terminu. Oczywistym jest jednak, że w przypadku zmiany okoliczności można ubiegać się o uchylenie alimentów.
Ponadto, uchylenie alimentów powoduje zawarcie nowego związku małżeńskiego przez małżonka otrzymującego alimenty.
Małżonek, który ma płacić nie jest wyłącznie winny
Sąd przyzna alimenty, gdy małżonek na skutek rozwodu znalazł się w niedostatku. Natomiast wysokość zostanie ustalona w oparciu o możliwości zarobkowe i majątkowe strony mającej płacić alimenty.
Każda sprawa o alimenty jest trochę inna i ciężko z góry założyć jaka będzie sytuacja małżonków po rozwodzie. Jednak by móc ubiegać się o alimenty musi nastąpić jej pogorszenie, określone jako niedostatek.
Czym jest niedostatek?
Niedostatek należy rozumieć nie tylko jako brak środków do życia, ale także jako niemożność zaspokojenia swoich potrzeb. Może mieć to związek z niepodjęciem pracy zarobkowej z uwagi na konieczność opieki nad dziećmi po rozwodzie, przez jednego z małżonków.
Przez jaki płaci się alimenty na byłego małżonka? (brak wyłącznej winy)
Alimenty zasądzane w tym trybie nie zawsze są dożywotnie. W dwóch przypadkach ustawodawca określił czas trwania obowiązku płacenia alimentów:
- Jeśli małżonek, który otrzymał alimenty od byłego małżonka ponownie zawrze małżeństwo to utraci prawo do uzyskiwania alimentów.
- W przypadku gdy zobowiązanym do zapłaty alimentów jest małżonek, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, to czas płacenia przez niego alimentów wynosi pięć lat. Istnieje możliwość przedłużenia. Wtedy należy złożyć stosowny wniosek do sądu, który oceni czy w sprawie występują wyjątkowe okoliczności uzasadniające zmianę terminu pięcioletniego.
Do jakiego sądu można wnieść pozew o alimenty na rzecz byłego małżonka?
Sądem właściwym jest sąd rejonowy.
Kiedy właściwy jest sąd rejonowy w Lublinie?
Powództwo o roszczenia alimentacyjne można wytoczyć zarówno przed sąd miejsca zamieszkania małżonka płacącego jak i otrzymującego alimenty.
Z tego względu właściwym do rozpoznania sprawy o alimenty na rzecz byłego małżonka będzie sąd w Lublinie, jeśli którykolwiek z małżonków mieszka w rejonie tego sądu.
Podstawa prawna
§ 1.
Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.
§ 2.
Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.
§ 3.
Obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni.
art. 60 Kodeks rodzinny i opiekuńczy
Zachęcam także do zapoznania się z innymi artykułami na stronie
- rozwód a separacja– podstawowe różnice między oboma pojęciami;
- brak zgody małżonka na rozwód– kiedy konieczne jest oświadczenie o zgodzie, czy można je cofnąć;
- elementy wyroku w sprawie o rozwód– co zawiera wyrok, jakimi kwestiami zajmuje się sąd w trakcie orzekania w sprawie rozwodowej;
- unieważnienie małżeństwa z powodu bigamii.
